Actie Orde van Registertolken en -vertalers (ORT&V)

1 maart 2022

door Heleen Sittig

Van 14 tot en met 21 februari 2022 heeft de Orde van Registertolken en –vertalers (ORT&V) een breed gedragen actieweek georganiseerd tegen het beleid van het ministerie van Justitie en Veiligheid met betrekking tot registertolken en registervertalers. De week had verschillende elementen: een petitie, een demonstratie en een werkweigering.

De petitie

De Orde heeft een petitie opgesteld, die nog altijd online staat en inmiddels door ruim 2100 mensen is getekend. In de petitie leggen we uit wat we kwalijk vinden aan het beleid en dat we graag in gesprek willen met minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid.

De demonstratie

De actieweek werd geopend met een demonstratie door stad van Vrede en Recht, Den Haag. Op een stralend zonnige 14 februari liepen we met ongeveer honderd tolken en vertalers én drie advocaten in toga langs onder meer het hoofdkantoor van de Nationale Politie en de Raad voor de Rechtspraak. Zowel onze voorzitter Fedde Dijkstra als enkele advocaten (allen lid van de Vereniging Advocatenbelangen) hielden toespraken en we hebben brieven aangeboden aan de korpschef van de Nationale Politie, de voorzitter van de Raad voor de Rechtspraak, de ministers Yeşilgöz en Weerwind en de directeur-generaal van de IND. Een bijzonder element van de demonstratie was dat ook Amal Boualga, voorzitter van de Belgische BBVT-UPTIA, meeliep en speechte. Zij noemde onze acties een bron van inspiratie voor de Belgische collega’s. Ook voerde de SP, bij monde van Martijn Bax, het woord.

In de brieven die we aan de bewindvoerders overhandigden, stond een aantal eisen. De belangrijkste eis is dat het huidige bemiddelingsstelsel voor tolk- en vertaaldiensten in het publieke domein wordt teruggedraaid, omdat dit de kwaliteitsdoelstelling, zoals vastgelegd in de Europese richtlijn 2010/64/EU, onder druk zet. Ook vraagt de Orde de tarieven gelijk te trekken met de tarieven die in buurland Duitsland worden gehanteerd.


De werkweigering

Deze bestond eruit dat de Orde haar leden en medestanders had gevraagd om gedurende deze periode geen tolk- en vertaaldiensten in het overheidsdomein aan te nemen. Daar vielen zowel de rechtstreekse opdrachten onder (van bijvoorbeeld Openbaar Ministerie, IND en politie) als opdrachten die via de bemiddelaars worden aangeboden. Uiteraard is het een offer dat we hiermee brengen, maar we doen het omdat we echt willen laten merken dat het ons ernst is. Het beleid van het ministerie heeft marktwerking als centraal principe. Volgens de overheid moet die tot kwaliteitsverbetering leiden. Wij zien echter in de praktijk dat de bemiddelingsbureaus de goedkoopste tolken en vertalers inzetten, hetgeen juist leidt tot een vermindering van de kwaliteit van de vertolking en vertaling en daarmee tot een uitholling van de rechtsstaat en rechtsorde.

Media-aandacht

Tijdens de demonstratie heeft voorzitter Fedde Dijkstra een live interview gegeven aan de NPO1-radio. Ook Omrop Fryslân – die onze acties altijd op de voet volgt – had er aandacht voor.

Verder zijn er artikelen verschenen in onder meer het Leids Dagblad, Noordhollands Dagblad, Brabants Dagblad en op de site van Drongo.nl. Op de slotdag van de actie, 21 februari (de Internationale Dag van de Moedertaal), was lid van de ledenraad van de Orde Heleen Sittig te gast in het NPO1-radioprogramma Spraakmakers, samen met rechter Fons Orie, die onze doelen volmondig bleek te steunen en die onze zorgen deelt. Ook schoof op 22 februari ons bestuurslid Elżbieta van Beek-Brzuzek aan in een online forum georganiseerd door Drongo. Op onze eigen social media-kanalen hebben we veel updates geplaatst, die op grote schaal zijn gedeeld.


Hoe nu verder?

Rondom de actieweek hebben we ook online brainstormsessies gehouden met de leden. We zijn een jonge organisatie en vinden het heel belangrijk om te weten wat onze leden drijft en wat hen zorgen baart. Ook is het belangrijk om te weten of ze dit soort acties – mocht het nodig zijn – kunnen volhouden. In elk geval heeft de minister toegezegd met ons in gesprek te willen en op een ander niveau zijn er ook al gesprekken geweest. We hopen van harte dat we erin slagen, geholpen door de solidariteit van C1-registertolken en registervertalers – of ze nu lid zijn van de Orde of niet –, door het voorbeeld van de solidaire advocaten en door steun van solidaire organisaties in binnen- en buitenland om aan de minister duidelijk te maken dat er met de aanbestedingen een heilloze weg is ingeslagen en dat het nog mogelijk is om van koers te veranderen. Zoals advocaat Lucien Nix het formuleerde in zijn toespraak op 4 februari: de rechtsstaat is een kwetsbaar product.