De tolken en hun stem
Verslag van het webinar van de Tolkensectie op 26-10-2022
door Frédérique Nouet
De laatste jaren is het bij het NGTV mogelijk om online webinars te volgen via ZOOM. Deze worden georganiseerd door NGTV-collega’s die hun best doen om steeds weer bijzondere sprekers te vinden en hun enthousiasme over hun vak met ons willen delen.
Dit was ook weer het geval op 26 oktober jl., met de presentatie van Claire King, English Voice-over Artist, die tegenwoordig in Nederland is gevestigd en vanuit haar ‘studio’ met haar stem aan het werk is. Zij werd gevraagd door Michael Miethke, conferentietolk en Ammerins Moss-de Boer, de coördinatoren van de Tolkensectie.
Een webinar voor tolken in gesproken talen
Het AIIC onderscheidt drie manieren van tolken: simultaan, consecutief en gebarentaal. Deze laatste groep kan zijn/haar stem missen, maar voor de andere twee is de stem essentieel om te kunnen werken. Het doel van deze webinar was dan ook: je stem beter leren kennen om ‘topfit’ te blijven en minder stress te ervaren tijdens je tolkopdracht, als je je een keer niet optimaal voelt en toch de klus moet klaren!
Een webinar vol visuele informatie, tips en stemoefeningen
Het webinar begon met beelden van de stem van een KNO-arts (opnames met een camera in je keel als de stembanden trillen… raar gezicht als je dit voor het eerst ziet!) en het beeldverschil tussen lage en hoge tonen. Daarna hebben wij ook zelf geoefend met onze stembanden en een spiegel in de hand…
Daarnaast heeft Claire aandacht besteed aan eten en drinken. Wat is er nodig voor een gezonde stem (water), wat kun je wel eten en wat is slecht? Toen kwamen plaatjes van bekende dranken als thee en koffie voorbij, maar ook van diverse soorten fruit en chocola. Ja, dat klinkt lekker maar soms moet je ze juist vermijden als je de volgende dag met je stem moet presteren, anders kun je het volgende verwachten [ik citeer uit Claire King’s presentatie]:
- zuivelproducten: extra slijm, refluxtrigger
- cafeïne: diureticum, uitdrogend
- verwerkte suiker: extra slijm, plakkerig speeksel
- chocolade: uitdrogend, plakkerig speeksel, refluxtrigger
- frisdranken: plakkerig speeksel, koolzuur, boeren (..!)
- alcohol: uitdrogend, plakkerig speeksel, verminderde stemcontrole
Wat moet je doen om je stem fit te houden?
Naast gezond eten en drinken zijn er ook een aantal andere zaken belangrijk, zoals niet schreeuwen (maakt de stem kapot) en niet stressen. Daarbij kunnen ademhalingsoefeningen helpen. Wij hebben er een paar besproken.
Acteurs en zangers leren (diep)ademen via de buik. Er zijn ook andere technieken zoals yoga, maar hoe dan ook moet je altijd opwarmen voor een grote spreekklus wil je je stem niet kwijtraken vóór het eind van de dag. Fietsen, zwemmen en wandelen is gezond voor iedereen en helpt je ontspannen. Wat op zijn beurt weer goed is voor je stem. Andere tips om je stem te besparen: blijf uit de wind en draag een warme sjaal. En houd je aan de heilige drie R’s: RUST, REINHEID en REGELMAAT; ‘saai, maar het helpt’.
Fluisteren is slecht voor de stem…
Dit was een belangrijke tip die wij niet gauw zullen vergeten! Fluisteren is slecht voor je stem. Dat moet je dus zoveel mogelijk vermijden. Hiervoor is een fysiologische reden:
bij het fluisteren komen de stembanden dichter naar elkaar toe, maar raken ze elkaar niet. Dit is een onnatuurlijke manier van je stem gebruiken. Vooral door luid en gespannen fluisteren, raken de stembanden geïrriteerd, waardoor ze kunnen opzwellen en de stemkwaliteit vermindert. Zeker in het geval van heesheid of keelpijn moet je niet fluisteren! Gewoon zacht praten.
Dit verhaal was te interessant – naast de vragen via de chat – om de presentatie binnen de oorspronkelijke tijd te beëindigen. Volgende keer graag 2 uur inplannen!
